Ventilatie of luchtreiniger? De voor- en nadelen

Wat is beter voor je gezondheid? Luchtreinigers (air purifiers) of ventilatie? Beide systemen zorgen voor een verbetering van de luchtkwaliteit en verminderen binnenuitstoot, maar ze hebben verschillende voordelen en nadelen. Tijd voor een vergelijking.

Allereerst: Wat is een luchtreiniger?

Een luchtreiniger is een apparaat dat lucht in een ruimte naar zich toe trekt en vervolgens terug de ruimte in blaast. De teruggeblazen lucht heeft minder schadelijke stoffen in zich, dan de lucht die erin kwam. Synoniemen voor een luchtreiniger zijn: ‘air cleaner’ en 'air purifier’.

En wat is ventilatie?

Ventileren betekent het vervangen van (vervuilde) lucht, binnenuitstoot, in een ruimte met verse buitenlucht. Veelal met behulp van een mechanisch ventilatiesysteem, al dan niet met warmteterugwinning (WTW).

Over de overeenkomsten

Luchtreinigers (air purifiers) en ventilatie hebben enkele overeenkomsten. Ze kunnen beide helpen bij de verbetering van de lucht in huis. Daarnaast vragen ze een zekere mate van onderhoud en kunnen beide systemen tekortschieten in effectiviteit. Zowel ventilatie als luchtreinigers kunnen helpen bij het verminderen van de concentratie van schadelijke deeltjes in de lucht.

Effectiviteit

Een luchtreiniger richt zich vaak op het verwijderen van één specifieke verontreiniging en is specifiek voor deze verontreiniging dan ook effectief. Hierbij kun je denken aan microben, virussen en bacteriën.[1]  

Ventilatie kan gezien worden als een ‘allround oplossing’. Het richt zicht niet op het verwijderen of onschadelijk maken van één specifieke verontreiniging, maar ververst de lucht met alles daarin. Hierbij kun je naast de eerder genoemde binnenuitstoot ook denken aan (fijn)stof, pollen en rook. Ventilatie is meer effectief bij het verwijderen van deze deeltjes ten opzichte van luchtreinigers.[1]  

Eén ruimte of het hele huis?

Wanneer een luchtreiniger schadelijke stoffen uit de lucht haalt, gebeurt dit binnen een volume rondom het apparaat in één specifieke ruimte. Dit maakt de oplossing erg lokaal, maar voorkomt ook eventuele overdracht van verontreinigingen tussen ruimtes.

Ventilatie zuigt lucht af in de badkamer, wc, keuken en andere natte ruimtes en voert verse lucht toe in bijvoorbeeld de woon- en slaapkamers. Hiermee verbetert de luchtkwaliteit in het héle huis.

Verontreiniging opslaan of afvoeren?

Een groot verschil tussen ventilatie en luchtreinigers is de manier waarop de verontreiniging in de lucht wordt verminderd. Bij luchtreinigers circuleert de lucht in de ruimte. De verontreiniging wordt uit de lucht gefilterd en blijft opgeslagen in de ruimte. Bij ventilatie wordt verontreinigde lucht uit de ruimte afgevoerd en naar buiten geloosd of op een andere plek in de woning in een filter opgeslagen.

(Installatie)kosten

Veel luchtreinigers zijn eenvoudig verplaatsbaar en hebben enkel een aansluiting op het stopcontact nodig om hun werk te kunnen doen. Ze worden toegepast in één ruimte, wat minder bouwkundige aanpassingen vergt.
Dit is een groot voordeel ten opzichte van een ventilatiesysteem waarbij in ieder geval een luchtdoorvoer naar buiten nodig is. Daarnaast moet een ventilatiesysteem door een professional worden geïnstalleerd en ingeregeld. Dit zorgt voor hogere aanschafkosten ten opzichte van een luchtreiniger.

Het conditioneren (verwarmen of koelen) van de binnenlucht blijft bij gebruik van een luchtreiniger gelijk. Bij ventilatie wordt er nieuwe lucht binnen gebracht die geconditioneerd moet worden. Wanneer er gebruikt wordt gemaakt van een WTW-systeem (ventilatie met warmteterugwinning) blijven de stook- of koelkosten nagenoeg gelijk. Komt de lucht binnen via ventilatieroosters in ramen of deuren, dan kunnen de kosten hoger worden.
 

Luchtreiniger als vervanging van ventilatie?

Een luchtreiniger kan adequate ventilatie nooit vervangen, maar kan wel ingezet worden, daar waar ventilatie niet mogelijk is of waar het tekort schiet. Voorbeelden hiervan zijn:

• Op plekken waar de buitenlucht sterk is verontreinigd
• Op plekken waar zoveel ventileren nodig is om de lucht schoon te krijgen dat het qua kosten voor conditionering niet opweegt tegen de gezondheidsvoordelen. Bijvoorbeeld in een school.

Kortom

Wie op korte termijn een snelle oplossing zoekt om één specifieke verontreiniging en binnenuistoot in één specifieke ruimte aan te pakken, kiest het best voor een kwalitatief goede luchtreiniger. Ventilatie is een betere keuze dan luchtreinigers voor wie de lucht in huis op een duurzame manier gezonder wil maken. Dit omdat het alle binnenuitstoot uit de ruimte haalt en geen schadelijke bijproducten heeft.

Bronnen

1. Environmental Protection Agency (EPA)] Het Environmental Protection Agency (EPA) van de Verenigde Staten biedt een overzicht van de verschillende soorten luchtreinigers en hun effectiviteit: https://www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/air-cleaners-and-air-filters-home